Quinoa
Velen zijn wel bekend met de Inca’s. Dit indianenvolk vond zijn oorsprong in Peru. Deze oude indianenstam bracht niet alleen maar prachtige cultuur met zich mee, maar heeft ons ook iets anders waardevols opgeleverd: de quinoa! Deze plant werd door de Inca’s volop verbouwd en de zaden van de plant werden veel gegeten. Tegenwoordig worden de zaden van deze plant gezien als superfood. In de Verenigde Naties is het jaar 2013 zelfs uitgeroepen tot het ‘’jaar van de quinoa’’. De naam ‘’quinoa’’ vindt zijn oorsprong in de taal van de Inca’s, Quechua, en betekent letterlijk ‘’het moedergraan’’ of ‘’het supergraan’’. Waarom zijn de zaden van de quinoaplant zo goed en waarvoor worden ze gebruikt?
Wat is quinoa (graan)?
De quinoaplant vindt zijn oorsprong in Zuid-Amerika. In landen zoals Peru, Colombia, Bolivia, Chili, Ecuador, Canada en Argentinië wordt de plant verbouwd. De quinoaplant bestaat uit grote pluimen met de meest fantastische kleuren (rood, oranje, etcetera), waarvan de zaden lijken op graan en waarvan de blaadjes overeenkomsten hebben met spinazie. De bloemen van de plant hebben een witgele kleur. De plant zelf kan vertakt zijn, en heeft een groene, rode of purperen kleur, afhankelijk van het ras. De quinoa kan tot twee meter hoog worden.
Het zijn niet de blaadjes die worden gegeten, maar de zaden van de plant. Deze lijken enorm veel op graankorrels, en worden dan ook op vergelijkbare wijze gebruikt in de keuken. Het graan heeft verschillende kleuren, afhankelijk van het ras. Zo kunnen de zaden wit, geel, grijs, roze, rood, bruin of zwart zijn. Ieder zaadje is bedekt met een giftig laagje saponine. Dit is een zeepstof die zorgt voor natuurlijke bescherming tegen aantasting door insecten. Deze zeepstof kan een bittere smaak hebben, en de zaden dienen dan ook altijd gespoeld te worden voor gebruik.
De quinoazaden zelf hebben een nootachtige smaak en een knapperige bite wanneer ze gekookt worden. Daarna kunnen ze in veel verschillende gerechten gebruikt worden.
Wat maakt quinoa (graan) nu tot zo’n superfood?
De naam alleen zegt het al: supergraan. Het is niet voor niets dat de Inca’s deze plant zo hebben genoemd. Het graan van de quinoaplant is bijzonder voedzaam en zit boordevol gezonde voedingsstoffen. Quinoa heeft een hoge voedingswaarde en is rijk aan eiwitten, vitamine B2, vitamine E en diverse mineralen, zoals ijzer, koper en magnesium. Het zaad bestaat uit ongeveer 15% uit eiwit en de eiwitsamenstelling is vergelijkbaar met die van melk. In deze eiwitten zitten essentiële aminozuren, die ervoor zorgen dat het lichaam deze eiwitten ook daadwerkelijk gebruikt. Maar liefst 75% van de eiwitten die het lichaam binnenkrijgt door quinoagraan, wordt opgenomen en gebruikt als bouwstenen. Eiwitten zijn goed voor de gezondheid en zorgen ervoor dat je beter op gewicht blijft. Met de inname van quinoa wordt voldoende spierweefsel in stand gehouden.
Het graan van de quinoaplant bevat weinig calorieën en vult tevens de maag goed, waardoor veel mensen dit graan in hun voedingspatroon toevoegen om op gewicht te komen of te blijven. Daarnaast is quinoa een pseudo-graan. Zowel het zaad als het meel bevatten immers geen gluten, en worden daarom niet tot de categorie graan gerekend. Ideaal dus voor mensen met een glutenintolerantie. Met het meel van de quinoa worden veel glutenvrije producten gemaakt, zoals brood, pasta en ontbijtgranen.
Hoe wordt quinoa (graan) gebruikt?
De quinoaplant bevat zaden die vergelijkbaar zijn met graankorrels. Dit zaad moet eerst worden gekookt voordat het gebruikt kan worden in verschillende gerechten. Net zoals rijst of pasta, neemt quinoa tijdens het koken ook in volume toe. De zaden kunnen van kleur verschillen. Zo heb je witte quinoa, waarbij de zaden klein, afgeplat en rond ivoorkleurig zijn. Tevens heb je nog zwarte en rode zaden. Hoe donkerder de kleur, hoe langer de zaden gekookt dienen te worden.
Quinoa wordt door velen gezien als vervanger van rijst, pasta of couscous. Dit is met name voor mensen met glutenintolerantie ideaal. Hier kun je een heerlijke saus bij maken. Daarnaast is quinoa ook lekker als salade. Zo kun je prima een kleine salade maken voor de lunch of wanneer je een lichte avondmaaltijd verlangt. Quinoa kan, net zoals rijst, met veel dingen gecombineerd worden. Het is maar net wat je aanspreekt. Quinoa wordt ook als ontbijt gebruikt. Je kunt er eenvoudig wat fruit, noten en een snufje kaneel bij doen voor een gezonde start van de dag. Door de zaden wat langer te laten koken, worden ze wat zachter en kun je er eenvoudig pap of pudding van maken.
Een nieuwe rage met quinoazaad is dat je deze zaden ook kunt poffen. Op deze manier krijg je mini popcorn, die ook wel ‘kokitos’ wordt genoemd. Heerlijk met wat zout of suiker eroverheen voor een avondje op de bank. Om verder in te gaan op de zoetekauwen onder ons: quinoa kan ook tot meel gemalen worden, waardoor het eenvoudig in bakproducten gedaan kan worden. Op deze manier kun je in de keuken eenvoudig aan de slag. Je kunt zelf een knapperig brood maken, of natuurlijk een heerlijke taart. Net zoals bij andere zaden kan er bij quinoazaad ook olie uit worden geperst. Deze olie kan weer over salades worden gesprenkeld.
Waar is quinoa (graan) verkrijgbaar?
Quinoa is in Nederland nog niet zó bekend dat je het gewoon in de supermarkt kunt kopen. Meestal kun je wel bij diverse natuurwinkels en biologische winkels krijgen. Je kunt natuurlijk ook eenvoudig je heil zoeken op het internet. Online heb je veruit de meeste aanbieders van quinoagraan.
Er zijn echter wel meer producten met quinoa op de markt. Zo kun je niet alleen graan kopen, maar ook vlokken, crackers en meel. Je kunt de zaden natuurlijk ook thuis telen. Zo kun je eenvoudig je eigen zaden oogsten en genieten van de werking van de quinoa.
